9212 34 32 مجم ع مقاالت صفح 394-392 تا اردیب شت ماي تعییه عمق م در غرب دریای خسر با استفادي از مىحىی ای زمان- سیر 1 صی ة ی عفیاى فشد 2 ص ش عادات سیاضی ساد دا ؼ آه خت کاسؽ اعی اسؽذ ژئ فیضیک دا ؾگا آصاد اعالهی احذ چال ط yousefian_726@yahoo.com 2 اعتادیاس گش ژئ فیضیک دا ؾگا آصاد اعالهی احذ چال ط zohrehriazi@iauc.ac.ir 1 چكیدي ه غم ؽوال ؽوال غشب ایشاى یکی اص صلضل خیضتشیي احی فالت ایشاى هحغ ب هیؽ د. ایي هغالع ت ه ظ س تعییي عوك اپی عتگی ه دس غشب دسیای خضس ا جام گشفت. داد ای 12 ایغتگا لشص گاسی هشت ط ت هؤعغ ژئ فیضیک ک اص عال 1996 تا 2113 تا تضسگی 2 ت تاال دس ایي ایغتگا ا ثثت ؽذ ت د ه سد اعتفاد لشاس گشفت. تا اعتفاد اص اعالعات صهیيؽ اعی لشص صهی غاخت ه غم گغل ای ه غم هؾخص گشدیذ. صهی لشص ای تاص صها ی ه سد ظش تعییي هکاى گشدیذ عپظ صهاىسعیذ فاص ای حجوی لشائت گشدیذ. تش اعاط ایي فاص ا ه ح ی صهاى عث س تشای ش فاص لشائت ؽذ تشای ش ایغتگا جذاگا تشعین گشدیذ عشعت اه اج دس صیش ش ایغتگا تذعت آهذ. هغالعات ؾاى هید ذ ک عوك اپی عتگی ه دس و جا یکغاى یغت تیؾتشیي عوك ه دس آرسؽ ش ت همذاس 44km کوتشیي عوك ه دس تغتاى آتاد ت همذاس 33 km تذعت آهذ. هیا گیي عوك ه دس ه غم غشب دسیای خضس 41/5km هیتاؽذ. اژي اي كهیدي: پ عت دسیای خضس ه ه ح ی صهاى عث س Investigation of Moho depth in the west of Caspian Sea Using Travel-Time Curves Zeinab Yousefian Fard 1, Zohreh Sadat Riazi Rad 2 1 M.Sc of Geophysics- Seismology, Azad University of Chalus Branch 2 Professor of Geophysics Group, Azad University of Chalus Branch Abstract North and North-West of Iran is considered one of the most seismically active regions part of Iranian plateau. This study was performed to determine Moho depth discontinuity in west of Caspian Sea. Information of 12 seismological stations related to geophysics institute that were recorded from 1996-2013 with M>2 in this stations was used.using geological and seismotectonic region information, faults of this region was determined. Earthquakes that was used in this period was located and then travel time of body waves was read. Based on these phases, travel time curves of each reading phase for each station was traced separately and phases velocity beneath each station was obtained.studies shows that Moho discontinuity depth is not same everywhere, maximum depth in Azarshahr 48km and minimum depth in Bostanabad 33 km was calculated. The average of Moho depth in west of Caspian sea region is 41.5 km. Key words: Crust Caspian Sea Moho- Travel time curve 9 مقدم تشسعی ضعیت پ عت یکی اص ه وتشیي هغالعات عال ای اخیش صلضل ؽ اعاى دس ج اى ت د اعت. عوك ه عاختاس پ عت صهیي سا هیت اى تا اعتفاد اص داد ای هختلف ژئ فیضیکی تعییي کشد. تا
2 3 ت ج ت ه لعیت ه غم غشب دسیای خضس گغل ای ه ج د دس ه غم تشسعی صلضل ا پ عت عشعت ا تؾاس اه اج دس ایي ه غم ضش سی ت ظش هیسعذ. دس ایي هغالع تا اعتفاد اص داد ای ؽثک لشص گاسی غشب دسیای خضس ت تشسعی ضخاهت عوك ه دس ایي احی پشداختین. اپی عتگی ه تغییش عوذ ای دس عشعت ای لشص ای تشکیثات ؽیویایی س ا ؽ اعی سا ؾاى هید ذ تعییي پاساهتش ژسفا هی ت ا ذ ت صیفی اص عاختاس کلی پ عت صهیي سا ت ها تذ ذ ک تا صهیيؽ اعی تکاهل صهیيعاختی ه غم هشتثظ اعت )ص کا اه سی 2111(. هغالعاتی ک لثال دس ایي صهی ا جام ؽذ ت ؽشح صیش اعت: تایشام ژاد وکاساى )1341( عوك ه دس ایي ه غم سا 54km تعییي کشد ذ. سیاضی ساد ج اى د ل یی )1341( هیا گیي عوك اپی عتگی ه دس ه غم سا 31km تذعت آ سد ذ. تمیصاد فش و ذ وکاساى )1344( ؾاى داد ذ عتثشای پ عت دس ه غم ؽوال تاختش دس صیش تواهی ایغتگا ا یکغاى یغت تیيkm 34/4±1 دس تاختشی تشیي ایغتگا تا 43/4±1 دس خا سی تشیي ایغتگا دس تغییش اعت ک تا افضایؼ ژسفای پ عت ه اج غتین. سیاضی ساد ج اى د ل یی )1344( ژسفای اپی عتگی ه سا دس ه غم ه سد تشسعی 53±3km تعییي کشد ذ. لیغا چی )1991( ضخاهت پ عت دس ؽوال غشب ایشاى سا حذ د 55km تعییي کشد. ه ی وکاساى )1994( ضخاهت پ عت دس ؽوال غشب ایشاى سا حذ د 54km تشآ سد کشد ذ. صشآتادی وکاساى )2114( عوك ه سا دس صیش ایغتگا هاک 34-41km تعییي کشد ذ. سجثل وکاساى )2112( همال ای تا ع اى»تشآ سد ضخاهت پ عت تا تشکیة د س ػ ژئ فیضیکی: هغالع ه سدی«اسائ داد ذ. ر ش تحقیق م قعیت جغرافیایی مىطق م رد مطانع : یکی اص ه اعك ه اعة ایشاى تشای هذلعاصی پ عت تا ت ج ت ا ویت صلضل خیضی آى ه غم ؽوال غشب ایشاى اعت ک ج د گغل تضسگ ؽوال تثشیض تا ع اتك تاسیخی صلضل ای هخشب ضش ست تشسعی پ عت سا دس ایي ه غم تیؾتش هیعاصد. ج د ایغتگا ای لشص گاسی ه غم وچ یي ثثت تیؼ اص 6151 صهیيلشص هحلی یض ضش ست تعییي هذل پ عت ت ی تا س ػ ای هذلعاصی اس ى سا تشای ه غم ایجاب هیک ذ. اعتفاد اص صهاى عیش اه اج صهیيلشص ای هحلی اهکاى تشسعی دلیكتش عاختاس عشعتی پ عت سا حتی دس اعواق کوتش فشا ن هیعاصد )تایشام ژاد وکاساى 1346(. ه لعیت جغشافیایی ه غم ه سد هغالع ؽاهل ایغتگا ا گغل ای ه ن تعضی اص ؽ ش ا دس ؽکل 1 آهذ اعت.
3 : شکم 9 مؾ ت پ گشافی ه غم ه سد هغالع ؽاهل ایغتگا ا گغل ا تعضی اص ؽ ش ا ه غم آرستایجاى اص دیذگا تمغینت ذی ای هغشح لشص صهی غاختی اداه ؽوال تاختشی ص ى ایشاى هشکضی اعت ک دس آى ع گ ای آتؾفؾا ی ؾت ای د ساى ع ص ئیک اص گغتشػ غثی تاالیی گغتشد تشیي ص ى لشص صهی غاختی ایشاى اعت. تشخ سداس ت د ه غم آرستایجاى ج ثاتشیي تخؼ ایي ص ى اعت ک تا داؽتي هتوایض هیؽ د. گغل ای پیؾی لشص خیضی اص دیگش تخؾ ای آى 3192: تا 9115 از سال مىطق م رد بررسی زمیهنرزي ای تش اعاط کاتال ک صهیيلشص ا ک اص هشکض لشص گاسی ه عغ صلضل اص عال 6151 ژئ فیضیک دا ؾگا ت شاى دسیافت ؽذ تعذاد ت تاال دس ایي هشکض ثثت ؽذ اعت. 2 تا تضسگی 2113 تا 1996 تواهی صلضل ا سا ؾاى هید ذ. ؽکل 2 س گ آتی ؾاى داد ؽذ اعت. مؾ لشص خیضی ه غم 3 دس ؽکل کوتشیي عوك س گ لشهض تیؾتشیي عوك سا ؾاى هید ذ. اص جول 6/2 تا تضسگی 1391 هشداد 21 تضسگتشیي صلضل ا هشت ط ت صلضل پظ لشص ت 221 عاعت ا لی ایي صهیيلشص 24 هیتاؽذ ک ت ا دس وشا داؽت اعت. شکم 2 شکم 3 : صلضل ای دعتگا ی س ی داد اص عال 1996 تا 2113 : مؾ لشص خیضی ه غم سرعت پ ست در ر یک از ایستگا ا: تا ت ج ت ذع هغیش ه ج دس پ عت صهاىسعیذ فاص ای چ اسگا تشای صهیيلشص ای هختلف ک دس ایغتگا ای لشص گاسی ه غم ثثت ؽذ ا ذ ه سد اعتفاد لشاس گشفت. 12 ایغتگا لشص گاسی ه سد اعتفاد عثاست ذ اص : -AZR MAH HSH HRS GRMI -FTB BST MAKU TBZ SRB SHB MRD ک دس تعضی اص آ ا تذلیل کوث د یا ث د داد تعییي عشعت ه ج اهکاى پزیش ث د عشعت اه اج S P دس صیش ش ایغتگا ت عظ و داس صهاى عیش ای پشت ای سعیذ ت آ ا هحاعث ؽذ ت ص ستی ک صهاى سعیذ فاص ا لشائت ؽذ ه ح ی ای صهاى عث س سعن گشدیذ تشای ع تاص
4 211-311 121-141 51-111 کیل هتشی داد ا تا اعتفاد اص کاستشد س ػ کوتشیي هشتعات ت ع خظ تشاصػ گشدیذ. عکظ ؽیة خغ ط تشاصػ ؽذ واى عشعت اه اج ع لی دس الی ا هیتاؽذ ک دس ؽکل ای 4 تا 9 ؾاى داد ؽذ اعت. تایج هحاعثات عشعت ه ج تشاکوی تشؽی دس پ عت وچ یي دس هشص هؾتشک پ عت گ ؽت دس جذ ل 1 آهذ اعت. شکم 3 : BST تشاصػ داد ا دس ایغتگا AZR شکم 4 : تشاصػ داد ا دس ایغتگا شکم 5 : تشاصػ داد ا دس ایغتگا MRD شکم 4 : تشاصػ داد ا دس ایغتگا SHB شکم 8 : تشاصػ داد ا دس ایغتگا SRB شکم 1 : تشاصػ داد ا دس ایغتگا TBZ مقایس سرعت ام اج تراکمی برشی در پ ست مرز واپی ستگی م : مؾ د تعذی عوك ه دس ؽکل 11 ؾاى داد ؽذ اعت وا غ س ک دس ایي ؽکل هیتی یذ تیؾتشیي ضخاهت پ عت دس احی غشتی ه غم ه سد هغالع اعت شچ ت عوت ؽشق ه غم پیؼ هیس ین ت عثاست دیگش دس ضدیکی دسیای خضس عوك ه کوتش ؽذ اعت. ایي پذیذ تا گغل ای ه غم وچ یي تا هغالعات لشص صهی غاختی ه غم هغاتمت داسد. تشاعاط هغالعات ا جام ؽذ تیؾتشیي عوك هشت ط ت ه غم آرسؽ ش کوتشیي عوك هشت ط ت ه غم تغتاىآتاد هیتاؽذ. مؾ ع تعذی ه غم غشب دسیای خضس دس ؽکل 11 ؾاى داد ؽذ اعت. ایي مؾ تمشیثا ت پ گشافی عوك ه سا ؾاى هید ذ ک ماط تشجغت داسای تیؾتشیي عوك ماط فش سفت ؾاى د ذ کوتشیي عوك ه هیتاؽ ذ. شکم 91 : مؾ پشت ذی تغییشات عوك ه دس ه غم ه سد تشسعی شکم 99 : مؾ ع تعذی تغییشات عوك ه دس ه غم ه سد هغالع 2 وتیج گیري هغالعات ؾاى هید ذ ک عوك اپی عتگی ه دس و جا یکغاى
5 یغت دس مؾ پشت ذی ت دعت آهذ اص عوك ه ایي هغلة لاتل هؾا ذ اعت. جذ ل 1 هحاعثات ا جام ؽذ سا ؾاى هیذ ذ. 9: جد ل تشکر قدرداوی یغ ذگاى ایي همال اص هشکض لشص گاسی هؤعغ ژئ فیضیک دا ؾگا ت شاى تخاعش دس اختیاس گزاؽتي داد ای صلضل کوال تؾکش لذسدا ی سا داس ذ. مىابع تایشام ژاد ا. هیشصایی م. لیغا چی م. 1341 تعییي هذل پ عت ت ی تشای ؽوال غشب ایشاى تا اعتفاد اص تشگشداى وضهاى صهاى عیش اه اج صلضل ای هحلی هجل فیضیک صهیي فضا ؽواس 3 د س 51-49 33 تمیصاد فش و ذ ف. صذ دی ف. لیغا چی م. کا یا ی ا. 1344 هغالع عاختاس پ عت ؽوال تاختش ایشاى تا اعتفاد اص اه اج تثذیل یافت د سلشص هجل عل م صهیي ؽواس 15 عال صد ن 131-131 سیاضی ساد ص. ج اى د ل یی غ. 1341 تعییي لشص خیضی احی آرستایجاى ؽشلی تا اعتفاد اص ه ح ی ای صهاىعث س فصل اه صهیي احذ ت شاى ؽوال ؽواس 2 عال ع م 14-14 سیاضی ساد ص. ج اى د ل یی غ. 1344 تشسعی پ عت دس ه غم غشب ایشاى تا اعتفاد اص ه ح ی ای صهاى- هغافت صهیيلشص ای هحلی ؾشی صهیيؽ اعی ه ذعی ؽواس 1 جلذ ع م 413-491 Nasrabadi, A., Tatar, M., Priestly, K., Sepahvand, M.R., (2008), continental lithosphere structure beneath the Iranian plateau, from analysis of receiver functions and surface waves dispersion, 14 th world conference on earthquake engineering (14 th WCEE) Rajablou, R., Teymoorian Motlagh, A., Abbaszadeh Shahri, A., (2012), Estimation of crustal thickness by combination of two geophysical methods: A case study, Scientific Research & Essays Vol 7, (24): 2150-2159 Zhu, L. & Kanamori, H., (2000), Moho depth variation in Southern California from teleseismic receiver, 105: 2969-2980 واو ایستگاي تبریس عالمت اختصاری TBZ دس پ عت تاالیی هشص هؾتشک پ عت عشعت ا تؾاس اه اج لشص ای عوك اپی عتگی ه گ ؽت تاالیی Vsg (km/s) Vsn (km/s) Vpg (km/s) Vpn (km/s) ط ل عرض جغرافیایی جغرافیایی 3.59 3.64 3.56 3.93 3.59 3.51... 4.13 4.32 4.56 4.31 4.54 4.14... 6.14 6.16±1.1 4.4 4.44 4.26 1.1 46.15 45.94 34.23 31.64 آذرش ر AZR عمق م (km) 42 44 45 33 41 41 35 5.91 6.63 6.2 6.13 6.3 4.54 1.15 1.6 45.62 46.49 45.11 41.61 41.49 34.24 31.11 34.11 31.42 34.41 SHB BST MRD SRB GRMI شبستر بستان آباد مرود سراب گرمی